Maatschappelijk verantwoord inkopen (MVI)

Maatschappelijk verantwoord inkopen (MVI) wordt ook wel ketenverantwoordelijkheid of duurzaam inkopen genoemd. Bij inkoopbeslissingen wordt meestal op prijs, kwaliteit en levertijd gelet. Bij MVI worden ook de sociale aspecten en milieuaspecten meegenomen. Op die manier heeft het bedrijf effect op het gedrag van de toeleveranciers, bijvoorbeeld op het gebied van arbeidsomstandigheden, rechten van werknemers en milieu.

Ketens worden steeds complexer. Producten of delen van een product zijn vaak in een ander land geproduceerd. De verantwoordelijkheid van de inkoper eindigt niet bij de grens. Weten waar grondstoffen vandaan komen, wat er speelt bij toeleveranciers en door wie producten vervaardigd worden, is belangrijk. Arbeidsomstandigheden en milieu-issues bij buitenlandse toeleveranciers hebben uiteindelijk ook invloed op de duurzaamheid van een in Nederland gevestigd bedrijf.

Bewust en gericht duurzaam inkopen vormt een krachtig instrument om belangrijke duurzaamheidsdoelstellingen te bereiken, bijvoorbeeld op het gebied van energie. Vaak worden hierbij kansen gemist, door de complexe handel in buitenlandse energiecertificaten of door geen aandacht te besteden aan het verlagen van het energieverbruik.

Bedrijven kunnen door verschillende redenen kiezen voor MVI:

1. Bedrijfsrisico verkleinen: een duurzame toeleverancier voorkomt reputatieschade, aansprakelijkheidsclaims en problemen met de levering.
2. Bedrijfskansen vergroten: als de keten van een organisatie op orde is, zijn de leveranciers vaak tevreden en loyaal, de organisatie krijgt toegang tot nieuwe markten en kapitaal, concurrentievoordeel, minder kosten en meer tevreden medewerkers.
3. Toenemende druk en vraag van klanten en stakeholders naar duurzame producten en transparante processen.
4. Morele/ethische overwegingen. 

MVI is maatwerk, maar er zijn wel algemene aandachtspunten opgesteld door PIANOo:

1. Ken de verplichte kaders en organisatiedoelen.
2. Start tijdig met de voorbereiding.
3. Overweeg een marktonderzoek.
4. Stel een maatschappelijk verantwoorde vraag op.
5. Specificeer de thema’s en het ambitieniveau.
6. Kies een passende inkoopmethodiek.
7. Neem de kosten van de gehele levensduur mee in de prijsbeoordeling.
8. Neem prestatieprikkels op in het contract.
9. Monitor de voortgang tijdens de contractperiode.
10. Richt ook het inkoopproces zelf zo duurzaam mogelijk in.

Er is ook een Manifest Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen (Manifest MVOI). Deze geldt van 2022 tot 2025 en is hier te vinden. 

Bronnen:

• PIANOo