Inkoper worden? Laat jezelf zien!

Heb je inkoopambities? Laat jezelf dan zien, ook als je niet in het standaard plaatje past. Dat zegt Andreia Lubbers-Marques, hoofd van een van de Inkoopuitvoeringscentra (IUC) bij de Rijksoverheid. Haar visie? ‘Motivatie is belangrijker dan je score op de capaciteitentest, we kijken naar competenties!’

Andreia, wat doe jij voor werk? ‘Ik ben hoofd van het Inkoopuitvoeringscentrum (IUC) van de Dienst Publiek en Communicatie (DPC) bij het ministerie van Algemene Zaken. Er zijn negentien IUC’s binnen de Rijksoverheid, verspreid over het hele land. Elk IUC is verantwoordelijk voor bepaalde rijksbrede categorieën. Wij kopen alles in wat met communicatie te maken heeft. Van arbeidsmarktcampagnes tot aan communicatie-adviesdiensten en van fotografie tot aan de inhuur van woordvoerders voor ministers. We zijn een relatief klein IUC met in totaal elf medewerkers bestaande uit senior inkoopadviseurs, contractmanagers, aanbestedingsjuristen en inkoopondersteuners.’

En je stuurt het Traineeship Rijksinkoopprofessionals aan. ‘Ja, sinds januari 2020 ben en ik ook programmamanager van het Traineeship Rijksinkoopprofessionals (TRIP). In september 2020 start de vierde lichting. Zo’n vijftien tot twintig trainees werken twee jaar lang op drie verschillende werkplekken. Dat kan een IUC zijn, maar ook een beleidsdirectie. Zo kunnen ze zich oriënteren op welke werkcultuur bij hen past. Ik ‘manage’ de vier pijlers van dit traineeship: werkplekken, opleiding via de Rijksacademie, begeleiding en de opdrachten die de trainees in groepjes doen.’

Wat vind je mooi aan het TRIP? ‘Ik zie het TRIP als een van de meest waardevolle activiteiten op lange termijn voor het Rijksinkoopstelsel. We investeren in een nieuwe generatie, het is fantastisch om aan de wieg van hun loopbaan te staan. Voor trainees is dit een uitgelezen kans om de Rijksoverheid en het inkoopvak te ontdekken.’

‘Met TRIP investeren we in een nieuwe generatie, het is fantastisch om aan de wieg van hun loopbaan te staan’

Andreia Lubbers-Marques, hoofd IUC Dienst Publiek en Communicatie

Waar let je op bij de werving en selectie van trainees? ‘Focus op diversiteit vind ik belangrijk. En dan bedoel ik niet alleen diversiteit in man-vrouwverhouding of afkomst, maar breder. Welke kwaliteiten en talenten willen we binnenhalen? Het is niet ingewikkeld om vijftien trainees te selecteren die met gemak de universiteit hebben gehaald en hoog scoren op de capaciteitentest. Maar ik vind dat een hoge score niets zegt over persoonlijkheid, potentie en slagingskans. Wat brengt iemand mee aan karakter? De uitslag van de capaciteitentest is voor mij niet leidend, ik kijk juist naar drive, motivatie en een competentie als doorzettingsvermogen.’

Wat levert dat op? ‘Dat je mensen binnenhaalt die écht willen. Misschien voldoen ze nu nog niet aan alle eisen, maar is de potentie er wel. Ze weten wat ze wel en wat ze niet goed kunnen. Ze willen graag leren en ontwikkelen en zijn gewend om door te zetten. Er zijn kandidaten die hoog scoren qua motivatie en persoonlijkheid, en lager qua capaciteiten. En toch steken sommigen van hen boven de anderen uit. Zij hebben dertien jaar doorgezet om op te klimmen van vmbo naar wo. Als ik zo’n verhaal hoor, weet ik gelijk wat voor vlees ik in de kuip heb. Door ook hen een kans te geven, creëer je pas echt diverse teams. En diversiteit is enorm inspirerend.’

‘De uitslag van de capaciteitentest is voor mij niet leidend, ik kijk juist naar drive, motivatie en een competentie als doorzettingsvermogen’

Andreia Lubbers-Marques, hoofd IUC Dienst Publiek en Communicatie

Welke karaktereigenschappen brengt een goede inkoper mee? ‘Ik zoek mensen die zelfbewust zijn en voortdurend willen leren. En belangrijk vind ik dat je de juiste mensen om je heen kunt verzamelen. Dat je kunt netwerken en verbinden. Want wat jij niet weet, weet een ander juist wel. Harde eisen in vacatureteksten zijn niet meer van deze tijd. Want vakkennis die nu belangrijk lijkt, is over vijf jaar achterhaald. De wereld verandert razendsnel en het inkoopvak ook.’

Hoe pas je jouw visie toe in jouw eigen team? ‘Ik ben erg gericht op wat mensen drijft en wat ze willen bereiken in het leven. Als manager zorg je dat werkzaamheden worden uitgevoerd, maar even belangrijk vind ik dat je mensen helpt hun dromen waar te maken. Laatst heeft iemand van mijn IUC besloten om na twintig jaar over te stappen naar een andere werkgever, geweldig dat ze dat durft.’

Wat vind je verder belangrijk in jouw werk? ‘Dat er aandacht is voor het kleine. Je kunt de inhoud nog zo op orde hebben, wat mensen onthouden is welk gevoel je ze geeft. In mijn allereerste week bij het IUC DPC hadden we een teamoverleg op het Binnenhof. Werkelijk álles ging mis. Het regende pijpenstelen, iedereen zat vast in het verkeer, ik had geen toegang tot het gebouw en de vergaderzaal was dubbel geboekt. Toen zei ik: het werkoverleg slaan we over, we gaan naar een koffietentje. Dat gaf rust. Daarna liep de hele dag soepeler. Fijn werken begint met lekker in je vel zitten. Ik wil een veilige, fijne werkomgeving creëren waar mensen zichzelf mogen zijn. Ik geloof dat zo’n sfeer de basis vormt voor mooie prestaties.’

Wat adviseer je mensen die inkoper willen worden? ‘Als je een inkoopcarrière ambieert, laat jezelf zien! Soms reageren mensen niet op een vacature omdat ze denken dat ze niet in het plaatje passen. Mijn tweede inkoopbaan was bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Ze vroegen om tien jaar werkervaring en allerlei opleidingen, ik voldeed daar niet aan. Maar ik liet wel zien dat ik wilde leren. Mijn advies is: wees eerlijk over jezelf. Elk mens heeft sterke en zwakke punten. Het kan best zijn dat een werkgever dénkt dat hij een bepaald profiel zoekt, terwijl hij eigenlijk jou zoekt. Daar komen ze nooit achter als je niet solliciteert.’